ภาคเหนือ เป็นภูมิภาคที่อยู่ด้านบนสุดของไทย มีลักษณะภูมิประเทศอันประกอบไปด้วยเทือกเขาสลับซับซ้อน ต่อเนื่องมาจากทิวเขาชานในประเทศพม่าและประเทศลาว ภาคเหนือมีภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้าสะวันนา เหมือนกับพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศ การที่มีพื้นที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเลและมีเส้นละติจูดอยู่ตอนบนทำให้สภาพอากาศของภาคเหนือเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาลอย่างเห็นได้ชัด เช่น มีฤดูหนาวที่หนาวเย็นกว่าภูมิภาคอื่น ๆ ทางด้านประวัติศาสตร์ของภาคเหนือมีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมกับอาณาจักรล้านนา

ภูมิประเทศที่สวยงามซึ่งส่วนใหญ่ คือ ภูเขาสลับซับซ้อน บางแห่งมองไปเบื้องล่างเห็นทะเลหมอกลอยละล่อง มีศิลปวัฒนธรรมแบบลานนาที่วิจิตรงดงาม มีเทศกาลดอกไม้สีสันสดใสบานสะพรั่งชวนให้หลงใหล ล้วนเป็นมีสถานที่ท่องเที่ยวงดงามขึ้นชื่อ และเป็นเอกลักษณ์เฉพาะจังหวัด เมื่อคิดจะเที่ยวทำให้หลายคนมักนึกภาคเหนือเป็นอันดับแรก เรียกได้ว่ายังคงเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมตลอดกาล

นึกถึงภาคเหนือ หลายคนอาจคิดถึงการท่องเที่ยวในช่วงฤดูหนาวเท่านั้น ขณะที่ในความเป็นจริง ช่วง Green Season หรือการเดินทางในช่วงฤดูฝนไปยังพื้นที่ต่างๆ ทางภาคเหนือ ก็ให้ความประทับใจและสวยงามไปอีกแบบหนึ่ง เพราะเป็นช่วงเวลาแห่งความเขียวขจี มีความสดชื่นจากสายน้ำ บางคนบอกว่าถึงขั้นสูดกลิ่นดินได้ ส่งพลังธรรมชาติที่ทำให้ร่างกายกระชุ่มกระชวยและมีชีวิตชีวาอย่างยิ่ง ขณะเดียวกันช่วงฤดูฝนแบบนี้ก็มีกิจกรรมให้เลือกทำเพิ่มขึ้น เช่น การเดินป่าชมธรรมชาติ เล่นน้ำตก และดูทะเลหมอก ซึมซับวัฒนธรรมท่ามกลางบรรยากาศที่ชุ่มฉ่ำ อันเป็นทางเลือกที่น่าสนใจอีกทางหนึ่ง

บริเวณพื้นที่ภาคเหนือ เดิมเป็นที่ตั้งของอาณาจักรล้านนา ซึ่งพญามังรายทรงสถาปนาขึ้นในปี พ.ศ. 1835 จากการยุบรวมกันของอาณาจักรในช่วงยุคก่อนหน้า คือ หิรัญนครเงินยางเชียงแสนและหริภุญชัย และสถาปนาเมืองหลวงอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 1839 ในชื่อนพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ เป็นแหล่งต้นกำเนิดแม่น้ำหลายสาย จุดสูงสุดของประเทศไทยอยู่ที่ดอยอินทนนท์ ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมแห่งหนึ่งของทางภาคเหนือ

ภาษาของภาคเหนือ พื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่, เชียงราย, แม่ฮ่องสอน, พะเยา, ลำพูน, ลำปาง, แพร่ น่าน และบางส่วนของจังหวัดอุตรดิตถ์ เคยเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนา ทำให้เกิดลักษณะของตัวอักษรและสำเนียงเฉพาะถิ่น เรียกว่าอักษรธรรมล้านนา

สถานที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ ที่คุณไม่ควรพลาด เที่ยวเหนือหน้าหนาว ได้แก่ 

ขุนแม่ยะ ดอกนางพญาเสือโคร่ง สถานที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ สถานที่ท่องเที่ยวเชียงใหม่ยอดนิยม ตั้งอยู่ในความดูแลของ หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ในสังกัดส่วนจัดการต้นน้ำ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ 2 จังหวัดเชียงใหม่ และ แม่ฮ่องสอน คือตำบลป่าแป๋ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ และตำบลแม่ฮี้ อำเภอปาย ระหว่างทางเต็มไปด้วยผืนป่ารกทึบ อุดมสมบูรณ์และแน่นอนบนเส้นทางจะพบต้นนางพญาเสือโคร่งกระจายอยู่กับต้นสนสาม ใบและ และเมื่อถึง หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะสิ่งแรกที่เราเห็น ตั้งแต่ปากทางเข้าคือ ความสวยงามของเจ้าดอกพญาเสือโคร่งที่เบ่ง บานเต็มยอดดอย

พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา สถานที่ท่องเที่ยวในภาคเหนือ ตั้งอยู่ที่ถนนห้วยแก้ว ติดถนนเลียบคลองชลประทาน ใกล้สี่แยกตลาดต้นพยอม อยู่ในสังกัดสำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ทำการรวบรวมเรือนโบราณที่ได้จากการบริจาคหรือขายให้กับพิพิธภัณฑ์ ประกอบด้วยกลุ่มเรือนโบราณที่ควรค่าแก่การศึกษา อนุรักษ์ จำนวน 8 หลัง ได้แก่ เรือนไทยลื้อ, เรือนลุงคิว, เรือนกาแล, เรือนพื้นบ้านล้านนาอุ๊ยแก้ว, เรือนกาแล, เรือนชาวเวียงเชียงใหม่, เรือนทรงปั้นหยา และยุ้งข้าวหรือหลองข้าว 

วัดร่องขุ่น ที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ ตำบลป่าอ้อดอนชัย จังหวัดเชียงราย สุดยอดงานพุทธศิลป์ ออกแบบและก่อสร้างโดยอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ เมื่อ พ.ศ. 2540 โดย บนพื้นที่เดิมของวัด 3 ไร่ และขยายออกเป็น 12 ไร่ พระอุโบสถสีขาวตกแต่งด้วยลวดลายกระจกสีเงินแวววาว เป็นเชิงชั้นลดหลั่นกันไป หน้าบันประดับด้วยพญานาค ภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถและห้องแสดงภาพวาดน่าสนใจมาก 

วนอุทยานภูชี้ฟ้า สถานที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าแม่อิงฝั่งขวาและป่าแม่งาว ท้องที่บ้านร่มฟ้าทอง หมู่ที่ 9 และบ้านร่มฟ้าไทย หมู่ที่ 10 ตำบลปอ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย อยู่ในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์

ปางอุ๋ง หรือที่มีชื่อเรียกเต็ม ๆ ว่า โครงการพระราชดำริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง) นั้น สถานที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ เป็นโครงการในพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงเห็นว่าพื้นที่บริเวณนี้เป็นพื้นที่อันตราย อยู่ติดแนวชายแดนพม่ามีกองกำลัง ต่างๆ มีการขนส่ง ปลูกพืชเสพติด รวมไปถึงการบุกรุกพื้นที่ตัดไม้ทำลายป่าอยู่เสมอพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และ สมเด็จพระราชินีนาถจึงมีพระราชดำริให้รวบรวมราษฎรกลุ่มน้อยบริเวณนั้น และ พัฒนาความเป็นอยู่ ส่งเสริม อาชีพปลูกป่า สร้างอ่างเก็บน้ำ โดยมีพระราชประสงค์สร้างความมั่นคงแนวชายแดน พัฒนาความเป็นอยู่ของ ราษฎร ให้ดีขึ้นและฟื้นฟูอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติให้สมบูรณ์ยั่งยืนตลอดไป

อาหารภาคเหนือ ในอดีตบริเวณภาคเหนือของไทยเคยเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนามาก่อน ช่วงที่อาณาจักรแห่งนี้เรืองอำนาจ ได้แผ่ขยายอาณาเขตเข้าไปยังประเทศเพื่อนบ้าน เช่น พม่า ลาว และมีผู้คนจากดินแดน ต่าง ๆ อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในดินแดนแห่งนี้ จึงได้รับวัฒนธรรมหลากหลายจากชนชาติต่าง ๆ เข้ามา ในชีวิตประจำวันรวมทั้งอาหารการกินด้วย

ประเพณีภาคเหนือ และวัฒนธรรมภาคเหนือที่เป็นเอกลักษณ์ รวมกับอาหารเหนือแบบดั้งเดิม อาหารพื้นบ้าน ก็คงจะนึกนึงภาคเหนือ ไม่ว่าจะเป็น ทริปเชียงใหม่ หรือทริปแม่ฮ่องสอน ล้วนเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมของนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น

เดิมวัฒนธรรมคนเมือง หรือคนล้านนา นั้นมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองนพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ ตามชื่อของอาณาจักรที่เคยมีการปกครองแบบนครรัฐ ที่ตั้งขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 โดยพญาเม็งรายแต่เนื่องจากภูมิประเทศส่วนใหญ่ของภาคเหนือเป็นภูขาสูงสลับกับแอ่งหุบเขา ทำให้ในฤดูหนาวมีอากาศหนาวจัด และในฤดูร้อนจะมีอุณหภูมิค่อนข้างสูง เพราะอยู่ห่างไกลจากทะเล มีป่าไม้มากจึงถือเป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำที่สำคัญหลายสาย ได้แก่ แม่น้ำปิง, แม่น้ำวัง, แม่น้ำยม และแม่น้ำน่าน

การแต่งกายพื้นเมืองของภาคเหนือนั้นจะมีลักษณะแตกต่างกันไปตามเชื้อชาติของกลุ่มชนคนเมือง เนื่องจากผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ซึ่งจะบ่งบอกเอกลักษณ์ของแต่ละท้องถิ่น